Obowiązek posiadania Krajowej Oceny Technicznej dla przewodów wentylacji bytowej.
Wymaganie czy nadinterpretacja przepisów?
(poniższy artykuł nie jest mojego autorstwa – publikuję go za zgodą autora – zgadzam się z przedstawionymi w nim tezami)
Ostatni okres to kilka ważnych zmian w przepisach prawa budowlanego i niezaznajomienie się z nimi może przynieść niespodzianki, a nawet trudności w sprzedaży wyrobów. Jedną z istotnych zmian jest obowiązek oznakowania znakiem budowlanym elementów wentylacji bytowej. To już niemała gimnastyka wiedzy, aby z dniem 31 grudnia 2021 roku nie stanąć przed formalnym problemem sprzedaży wyrobów.
Przypatrzmy się pozycji 36 załącznika do Rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 4 grudnia 2020 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym [Dz. U. z 2020 roku poz. 2297]. W dniu dzisiejszym liczba wydanych Krajowych Ocen Technicznych (KOT) dla elementów wentylacji bytowej jest znikoma. Nawet jeśli producent zdecyduje się dziś na rozpoczęcie procedury uzyskania KOT, to termin 31.12.2021r. jest praktycznie nie do zrealizowania. Dlatego wielu producentów przed końcem 2021 roku stanie przed problemem sprzedaży wyrobów. Czy jest zatem formalny obowiązek posiadania Krajowej Oceny Technicznej ?
Zgodnie z art. 8 pkt 1 ustawy o wyrobach budowlanych [Dz.U. 2004 nr 92 poz. 881, Dz. U. z 2016 r. poz. 1570, Dz. U z 2018 r. poz. 650.] krajową deklarację właściwości użytkowych, umożliwiającą oznakowanie wyrobu znakiem budowlanym, wydaje się w oparciu o właściwą przedmiotową Polską Normę Wyrobu lub Krajową Ocenę Techniczną. Norma wyrobu została zdefiniowana w punkcie 5.4 PN-EN 45020:2009 - „Normalizacja i dziedziny związane. Terminologia ogólna” jako „norma określająca wymagania, które powinien spełniać wyrób lub grupa wyrobów w celu zapewnienia ich funkcjonalności”. Poddamy analizie normy PN-EN 1507:2007 oraz PN-EN 12237:2005. Norma PN-EN 1507:2007 to wentylacja budynków - przewody wentylacyjne z blachy o przekroju prostokątnym - wymagania dotyczące wytrzymałości i szczelności. Norma PN-EN 12237:2005 to wentylacja budynków - sieć przewodów - wytrzymałość i szczelność przewodów z blachy o przekroju kołowym. Można stwierdzić, że ww. normy zawierają najważniejsze wymagania funkcjonalne w zakresie szczelności, odkształcenia, ugięcia przewodu lub połączenia oraz wybrzuszenia i/lub wklęśnięcia ścianki przewodu. Inna norma, opublikowana przez Polski Komitet Normalizacyjny, która może spełniać wymagania normy wyrobu to PN-EN 13180:2004 wentylacja budynków - sieć przewodów - wymiary i wymagania mechaniczne, zawierająca wymagania dotyczące przewodów giętkich. Stosowanie norm PN-EN 1507:2007, PN-EN 13180:2004 i PN-EN 12237:2005 jako norm wyrobów, a więc brak konieczności wydania Krajowej Oceny Technicznej, oznacza skrócenie procedury wprowadzenia wyrobu do obrotu oraz zmniejszenie kosztów. Należy jednak pamiętać, że badania wg powyższych norm musi przeprowadzić niezależne, akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji laboratorium badawcze.
Takie rozwiązanie problemu ma swoich przeciwników, którzy mając na myśli stopień palności uważają, że ww. normy nie zawierają wszystkich, wymaganych polskim prawem właściwości użytkowych. Znajduje się i na to rozwiązanie. Zgodnie z art. 267 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, przewody wentylacyjne powinny być wykonane z materiałów niepalnych. W przedmiotowym rozporządzeniu podano również inne wymagania dotyczące przewodów wentylacyjnych i ich izolacji cieplnej.
Dodatkowo, powołując się na Decyzję Komisji Europejskiej nr 96/603/WE, można stwierdzić, że wyroby wykonane z żelaza, stali, stali nierdzewnej, cynku, stopów cynku, aluminium i jego stopów należą do wyrobów klasy reakcji na ogień A1 bez konieczności wykonywania badań. Oznacza to, że są to wyroby niepalne zgodnie z załącznikiem nr 3 do warunków technicznych. Z kolei ww. warunki techniczne w art.153 ust. 2 i związanym z nim załącznikiem nr 1, przywołują właśnie normy PN-EN 1507:2007 i PN-EN 12237:2005 jako obowiązkowe do stosowania przy projektowaniu, a następnie budowie sieci wentylacyjnych w obiekcie budowlanym.
Jeżeli więc przewody wentylacyjne spełniają normy PN-EN 1507:2007 i PN-EN 12237:2005 oraz kryterium niepalności, bez potrzeby przeprowadzani badania, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby w okresie uzyskiwania KOT podpierać się Krajowa Deklaracją Właściwości Użytkowych wydaną w oparciu powyższe normy.