"DOBRY" STYROPIAN

Jaki rodzaj styropianu wybrać do ocieplenia budynku?

Ten artykuł w zamierzeniu ma pomóc w przywróceniu normalności
producentom styropianu i klientom kupującym ten produkt.

Rusza nowy sezon w budownictwie i po „chudych” zimowych miesiącach nadchodzi okres „tłustych” dni dla producentów i dystrybutorów wyrobów budowlanych.

Inwestorzy chcą za kredyty i swoje zdobyte wyrzeczeniami oszczędności kupić jak najtaniej, jak najlepsze materiały do wybudowania wymarzonych domów. Niestety te dwa wymagania (tanio – dobrze) stoją z przeważającej większości przypadków w sprzeczności, a podjęte decyzje są kompromisem między oczekiwaniami, a możliwościami.

W niektórych przypadkach kupowanie tanich materiałów jest całkowicie pozbawione sensu i decydowanie się na takie pseudo-oszczędności w ostatecznym rozrachunku może okazać się BARDZO kosztowne w późniejszej eksploatacji budynku. Do takich materiałów należy styropian (EPS) stosowany do izolacji termicznej w budownictwie, czyli do ocieplania lub jak niektórzy piszą do tzw. docieplania budynków.

Wybór styropianu na rynku jest bardzo duży. Jest wielu producentów i wiele rodzajów styropianu. Ale każdy z nich musi być zgodny z aktualną normą zharmonizowaną EN 13163 „Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby ze styropianu (EPS) produkowane fabrycznie. Specyfikacja.” (obecne wydanie nosi oznaczenie PN-EN 13163:2013-05, a od 10 lipca 2016 będzie obowiązywało wydanie normy PN-EN 13163+A1:2015-03). Ten numer normy musi być podany na etykiecie produktu, która zwykle jest drukowana na folii opakowaniowej. Podanie tego symbolu normy jest jednocześnie deklaracją producenta, że wyrób posiada właściwości użytkowe wymagane przedmiotową normą wyrobu.

Niestety norma „13163” nie zawiera informacji o zalecanym zastosowaniu poszczególnych rodzajów styropianu do izolacji termicznej. Do 2012 roku obowiązywała norma zastosowaniowa numer PN-B-20132:2005 „Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby ze styropianu (EPS) produkowane fabrycznie. Zastosowania.”, która określała wymagane poziomy i klasy poszczególnych właściwość styropianu wymagane do jego określonych zastosowań. Norma została wycofana bez zastąpienia, ale nic nie zabrania kierować się jej zapisami przy wyborze odpowiedniego produktu. Poniższa tabela przedstawia jej najważniejsze uregulowania:

Gdzie:

• Symbole EPS 50, EPS 70, itd. są zgodne z normatywnym załącznikiem C przedmiotowej normy wyrobu;
• Symbole 042, 040, 038, 036, itd. oznaczają maksymalne deklarowane współczynniki przenikania ciepła „lambda”;
• Słowne części oznaczeń PODŁOGA, FASADA, DACH, PARKING, itd. oznaczają podstawowe zastosowanie danego rodzaju styropianu;
• Kody oznaczenia umieszczone pod kodem wyrobu oznaczają minimalne poziomy i klasy właściwości dla danego wyrobu.

Przeciętny użytkownik nie ma potrzeby poznawania znaczenia tych wszystkich symboli (kodów). Istnieje prostszy sposób określenia, który z porównywanych wyrobów styropianowych jest lepszy, czyli posiada korzystniejsze cechy użytkowe, wynika on z faktu, że wszystkie pozytywne właściwości styropianu są związane z jego gęstością pozorną. Czyli:

im paczka styropianu jest cięższa tym jest on lepszy jako izolacja termiczna.

Prawa kolumna przedstawionej wyżej tabeli zawiera zalecane gęstości pozorne styropianu do poszczególnych zastosowań. Wynika z niej, że najpopularniejszy styropian na rynku, czyli normowo EPS 70 - 040 (FASADA) powinien mieć gęstość pozorną 15kg/m³, ale nie mniej niż 13,5kg/m³. A jaka jest rzeczywistość, każdy sam łatwo sprawdzi – wystarczy zważyć w hurtowni paczkę styropianu.

Przyczyną produkowania styropianu o niskiej gęstości pozornej jest struktura kosztów produkcji i nieuczciwa konkurencja. Lwią część kosztów produkcji styropianu stanowi surowiec. Zakłady kupują surowiec na wagę, a po przetworzeniu sprzedają gotowy wyrób objętościowo. Czyli im „lżejszy” styropian uda się wyprodukować, tym więcej można zarobić i tym taniej na tle konkurencji można go wycenić. A konkurencja robi to samo i koło patologicznej pseudo-konkurencji się zamyka. Dochodzi do tego brak wiedzy klientów i poszukiwanie przez nich jak najtańszego produktu.

Sytuacja jest paradoksalna: producenci działają na granicy opłacalności, a klienci dostają towar o co najmniej wątpliwej przydatności, czego skutki będą boleśnie odczuwali w przyszłości płacąc rachunki za energię cieplną.

Sytuację pogarsza wydawanie przez wiodące instytucje na indywidualne wnioski producentów tzw. „rekomedacji technicznych”, które w założeniu miały „urzędowo” potwierdzać przydatność danego wyrobu do określonego zastosowania, a w praktyce potwierdzają, że producent zrobił to co zrobił.

Odpowiadając na pytanie postawione w tytule artykułu:

• Oznakowanie paczki styropianu musi zawierać odwołanie do normy EN 13163.
• Kod wyrobu powinien mieć formę: EPS – 13163 -  …..
• Należy unikać styropianu oznaczonego na etykiecie napisem „rekomendacja techniczna”.
• Należy zważyć paczkę styropianu i obliczyć jego gęstość pozorną. Tabela przedstawiona powyżej będzie tu pomocna w ocenie jego przydatności.
• Kolor styropianu nie ma znaczenia, znaczenie ma gęstość pozorna i współczynnik „lambda”.
• Współczynnik „lambda” powinien być jak najmniejszy i zgodny z projektem.
• Styropian jest czysty, niebrudzący, nie zawiera substancji i ciał obcych. Jeżeli mamy wątpliwości, kupmy inny.
• Wybór płyt styropianowych frezowanych zapewni ograniczenie ilości mostków termicznych na ocieplonej ścianie i tym samym mniejsze straty ciepła.
• Cena styropianu ma znaczenie trzeciorzędne.

Drugim aspektem prawidłowego (czytaj: skutecznego) ocieplenia budynku jest wykonanie ocieplenia zgodnie z technologią, czyli profesjionalizm i kultura techniczna firmy budowlanej, która przez swoje niechlujstwo i ignorancję może zniweczyć cała inwestycję - ale to jest temat na inny artykuł...